Clibadium surinamense lijkt sterk op
C. sylvestre, die kort gesteelde hoofdjes heeft,
aangedrukte haren op de stengel en iets minder
ruw blad. De twee soorten worden vaak verward.
Beiden komen in het wild voor en beiden worden
gecultiveerd als visgif (Arrigiada, 1995; Van
Andel, 2000). In het binnenland van Suriname
onderscheidt men twee typen kunami: de wilde
(weri kunami, bastaard/uma kunami) en de gecul-
tiveerde (ware kunami, neku wiri), waarvan de
laatste sterker geurt, zwartere bessen heeft en gif-
tiger is. Het gaat hier echter om morfologische
verschillen tussen de wilde soorten en de cultivars,
het gevolg van het eeuwenlange selectieproces op
toxiciteit door Indianen, en niet om verschillen
tussen de soorten C. surinamense en C. sylvestre.
De fijngestampte twijgen en bladeren van de ge-
Clibadium surinamense: bloemknop, habitus,
detail bloemen. Illustratie: W. Hekking.
cultiveerde vormen van deze struik worden ge-
bruikt als visgif, soms met geraspte cassave ver-
mengd en tot balletjes gerold. Vissen slikken de
balletjes in, raken in ademnood en komen snel
daarna boven drijven. De Wayana mengen het blad
met verbrand en tot poeder gewreven cassave-
brood, stukjes pijlpunt en potscherven, wat katoen-
pluis en Carapa zaden (Veth, herbariumvoucher
nr. 91). De stuiken worden soms geplant op nesten
van bladsnijdersmieren, een ernstige plaag voor
de landbouw in het binnenland. De mieren dragen
de Clibadium-blaadjes naar het nest en vergiftigen
zo de hele kolonie. Wilde Clibadium-soorten wor-
den nauwelijks als visgif gebruikt omdat ze niet
sterk genoeg zijn.
Marronvrouwen drinken de thee van drie bladeren
wilde Clibadium op één liter water als geboorte-
beperking. Hiervan wordt een klein kopje per dag
gedronken, zo lang een zwangerschap ongewenst
is. Volgens gebruiksters kun je na het stoppen van
de kuur na een jaar weer zwanger worden. Maar
als je het langdurig inneemt of de dosis te sterk is,
kun je er ‘dronken’ van worden en buikpijn van
krijgen, aldus een Matawai-vrouw. De vrouwen
voegen de bladeren ook toe aan genitale stoom-